niedziela, 26 marca 2017

Bar Mleczny Żaczek na Czarnowiejskiej

Spacerując po Krakowie, wdepnęłam do Baru Mlecznego "Żaczek" na ul. Czarnowiejskiej. Bar na przeciwko AGH z widokiem na zabytkową lokomotywę, potocznie zwaną Żyleta. 
Pamiętałam jeszcze z czasów studenckich smak tanich i smacznych obiadów. W drugiej połowie lat 70. stołowali się studenci z pobliskich uczelni - AGH, UJ, Akademii Rolniczej i Politechniki.


Niewiele się zmieniło od tamtych czasów. Przyjemny wystrój, czysto i schludnie. Samoobsługa, na ścianie olbrzymia tablica z menu, kolejka przy kasie. Duży wybór zup, różnorodnych pierogów, łazanki, naleśniki, gołąbki, kopytka, placki ziemniaczane, oczywiście fasolka po bretońsku, flaczki i bigos. To wszystko poniżej 10 zł. Serwują też dania mięsne, tradycyjny kotlet schabowy z ziemniakami i kapustą tylko 13,30. Jak na Kraków to bardzo przyzwoita cena. 
Wszystkie potrawy wyglądały bardzo apetycznie, nie mogłam więc sobie odmówić i mimo, że nie byłam głodna zamówiłam barszcz ukraiński. Podano mi zupę w porcelanie rodem z fabryki "Lubiana". Cała zastawa z logo Społem, jak za dawnych czasów. Wydawało by się, że to relikt przeszłości z czasów PRL. Wzięło mnie na wspomnienia! 
Poprosiłam bardzo miłą kierowniczkę o filiżankę lub kubek na pamiątkę, a ona bez zastanowienia obdarowała mnie całym kompletem porcelanowych gadżetów.


Widok z okna Żaczka

Lokomotywa "Żyleta" z 1943 roku, jako pomnik na skwerze przed budynkiem Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej (pawilon B-5) Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Waży 115 ton i ma długość 23 metry.


sobota, 25 marca 2017

Kamienica Pod Pająkiem w Krakowie i inne projekty Teodora Talowskiego

Przy ul. Karmelickiej w Krakowie, na rogu z ul. Batorego znajduje się dom, który zaprojektował i mieszkał krakowski architekt Teodor Talowski. Trzypiętrowa kamienica "Pod Pająkiem" ze spatynowanej czerwonej cegły na fasadzie płaskorzeźba słońca i zegar słoneczny, a na szczycie znajduje się okrągły otwór z pająkiem w sieci, w narożu Karmelickiej i Batorego wieżyczka. Pod gzymsem, z lewej strony szczytu skrzydlaty smok i umieszczony jest napis: Fecit Theodorus Talowski.
Piękna elewacja ozdobiona jest detalami architektonicznymi o ornamentami z białego kamienia. 

Kamienica wybudowana w 1889 roku, została wpisana w 1968 do rejestru zabytków.

Kamienica od zawsze wzbudzała moje zainteresowanie ze względu na charakterystyczne szczeliny w elewacji. Okazuje się, że architekt Talowski celowo zaprojektował takie szczeliny, by dzikie wino mogło swobodnie obrosną na murze. 

Kamienice Talowskiego przy ul. Retoryka zawierają ciekawe inskrypcje. 

ul. Retoryka 1 – Pod śpiewającą żabą. Do jej nazwy, związanej z rechotem żab, jaki było słychać w okolicy (środkiem ulicy płynęła Rudawa) oraz z przeznaczeniem budynku (szkoła muzyczna), nawiązuje rzeźba muzykującej żaby, umieszczona na fasadzie.





ul. Retoryka 3
ul. Retoryka 7 – kamienica własna Talowskiego. Znajdują się na niej inskrypcje: Festina lente (Spiesz się powoli) i Ars longa vita brevis (Życie (jest) krótkie, sztuka długotrwała) oraz kartusz z nazwiskiem autora i tarcza herbowa.

***
ul. Retoryka 9 – Faber est suae quisque fortunae MDCCCXCI (Pod Osłem), 1891. Na fasadzie znajduje się głowa osła, która nawiązująca do inskrypcji, nawołującej do upartego dążenia do celu (Każdy jest kowalem swojego losu).
ul. Retoryka 9

ul. Retoryka 9
 
***
ul. Retoryka 15 z sentencją Długo myśl – prędko czyń, 1888.


Teodor Marian Talowski - architekt i malarz, jeden z najważniejszych architektów XIX i XX wieku urodził się w Zassowie 160 lat temu, 23 marca 1857 roku. Gimnazjum w Krakowie, studia architektoniczne we Wiedniu. Pracował na Wydziale Budownictwa w Wyższej Szkole Techniczno-Przemysłowej w Krakowie, a cztery lata później w tej samej szkole objął profesurę. W 1901 roku objął katedrę rysunku Politechniki Lwowskiej, a później katedrę kompozycji architektury średniowiecznej. W 1906 roku prace przerwała długa choroba, która doprowadziła do jego śmierci w 1910 roku.
Zmarł 1 maja 1910 we Lwowie. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu rodzinnym Talowskich i Paszkowskich w kwaterze W.
Jest autorem licznych kościołów, kaplic, grobowców, kamienic, dworów, szpitali i budynków użyteczności publicznej.

Jego tylko niektóre projekty to:
Pałac w Horyńcu, pałac Czetwertyńskich w Kijowie, Gmach Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Jarosławiu, Krakowie i Pilźnie, mauzoleum Potockich w podziemiach kościoła w Łańcucie, wiadukt kolejowy nad ulicą Lubicz w Krakowie, 1897-98.
Kościół w Kamieniu, w Laszkach koło Jarosławia.


Fot. Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Jarosławiu wg projektu Teodora Talowskiego, obecnie siedziba Miejskiego Domu Kultury



Fot. Kościół parafialny w Laszkach koło Jarosławia wg projektu Teodora Talowskiego.





Fot. Kościół parafialny w Laszkach koło Jarosławia wg projektu Teodora Talowskiego.
Budowę neogotyckiego kościoła parafialny w Laszkach koło Jarosławia rozpoczęto w 1902 roku, głownie dzięki funduszom Zamoyskich. Zakończyła się ona w 1907 roku kiedy stanął obecny kościół z wyróżniającą się w krajobrazie wsi wysoka, 40-metrową wieżą zegarową, zwieńczoną metalowym krzyżem. Na dachu umieszczono ponadto wieżyczką na sygnaturkę. W podziemiach umieszczono kryptę nagrobną Zamoyskich. Kościół konsekrował 28 października 1928 ks. bp Anatol Nowak.
Kościół ucierpiał w czasie I wojny światowej, gdy w 1915 roku przebywający tu Austriacy zrabowali m.in. cztery dzwony. Po wojnie kościół został odnowiony, za sprawą proboszcza ks. Franciszka Zawiszy, który wrócił z niewoli Rosji, oraz hrabiego Zygmunta Zamoyskiego.(źródło: http://parafialaszki.pl/12,kosciol_w_laszkach )
***
Gmach Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Krakowie

***
Przekop Talowskiego, mury oporowe i wiadukt kolejowy na ul. Lubicz, z widokiem na dworzec kolejowy. Budowla wybudowana w 1896-98 roku wg projektu architekta Teodora Talowskiego przez Spirydona Makarewicza (*1847-zm. 1906). Makarewicz - inżynier kolejowy CK, radca rządu, em. dyrektor zast. CK Kolei Państwowych, kawaler orderów, uczestnik powstania styczniowego. Metalową ornamentykę wykonała krakowska wytwórnia J. Góreckiego. 

Budowla była jednym z pierwszych cywilnych dwupoziomowych skrzyżowań w Krakowie. Przęsło wiaduktu ma konstrukcję metalową, wspartą na 16 kamiennych kolumnach ustawionych w obniżeniu ul. Lubicz w dwóch rzędach. Mur oporowy, boniowany, dzielony ryzalitami zwieńczonymi filarkami na których pierwotnie osadzone były gazowe latarnie, został zbudowany z piaskowca ciężkowickiego. 


Na kutej balustradzie wiaduktu monogramy cesarza Franciszka Józefa FJI umieszczone z okazji 50. rocznicy objęcia tronu. 


Po obydwu stronach jezdni znajdują się schody umożliwiające zejście do przekopu Talowskiego z poziomu placu dworcowego i chodników.





niedziela, 5 marca 2017

Synagoga Wysoka w Krakowie

Na krakowskim Kazimierzu w historycznej dzielnicy żydowskiej przy ul. Józefa 38 znajduje się XVI wieczna Synagoga Wysoka, wybudowana za czasów króla Zygmunta II Augusta. Jest to jedyna w Polsce synagoga (bożnica), w której sala modlitwy umieszczona jest na piętrze.
Wielokrotnie zniszczona w wyniku pożarów, dewastowana.
Obecnie w budynku tym mieści się księgarnia wydawnictwa Austeria oraz sklep z pamiątkami, głównie o tematyce żydowskiej. Organizowane są wystawy. 








piątek, 3 marca 2017

Crikoteka Tadeusza Kantora

Od strony Kazimierza, stojąc na Kładce Bernatka widzimy nową siedzibę Cricoteki przy ulicy Nadwiślańskiej 2-4, utworzoną w budynku dawnej elektrowni podgórskiej. 



Nowa siedziba Crikoteki otworzona 12 września 2014 roku, przeniesiona z siedziby Cricoteki i Teatru Cricot 2  ul. Kanoniczej 5. 


Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora „Cricoteka” – instytucja kultury oraz archiwum teatralnego upowszechnianie dzieła artysty, zarówno w dziedzinie teatru, jak i sztuk plastycznych.
W podziemiach archiwum przy ul. Kanoniczej 5 odbywały się próby, działała też galeria. 




Tadeusz Kantor (ur. 6 kwietnia 1915 w Wielopolu Skrzyńskim, zm. 8 grudnia 1990 w Krakowie) – polski reżyser, malarz, scenograf, grafik, autor manifestów artystycznych, animator życia kulturalnego, założyciel Teatru Cricot 2 w Krakowie. Tadeusz Kantor pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.


Jego rodzina pochodziła z niemieckiej kolonii Hohenbach, dziś części Czermina. Koloniści Hohenbach przybyli z Nadrenii.
Tam urodził się jego ojciec Marian Leon (syn Franciszka, urzędnika skarbowego, i Antoniny z Jaworskich). 

zobacz więcej >> Tadeusz Kantor (1915-1990)

Popularne posty

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

© All rights reserved.

Zdjęcia i teksty prezentowane na tym blogu są własnością autora. Wykorzystywanie i kopiowanie zdjęć bez mojej zgody jest zabronione (Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 04.02.1994r.Dz.U.Nr 24, poz. 83).