Mury stanowiły system fortyfikacji obronnych przed najazdem wroga. W skład fortyfikacji wchodziły m. in. baszty i bramy.
Siedziba władców Polski ulokowana była na Wzgórzu Wawelskim. Sam Wawel otoczony jest 3 basztami i 5 bramami wjazdowymi. Baszta Senatorska jest najpotężniejszą z trzech XV wiecznych baszt otaczających wzgórze wawelskie.
Nieco mniejsza w płd-zach. narożniku zamku jest Baszta Sandomierska, posiadająca charakterystyczne zaokrąglone narożniki.
Trzecia baszta wybudowana za panowania króla Kazimierza Wielkiego to prostopadłościenna Baszta Złodziejska. W jej murach więziono wziętych do niewoli najemników krzyżackich z czasów Bitwy pod Grunwaldem. U podstawy wieży / baszty Złodziejskiej, poniżej muru obronnego znajduje się jaskinia związana z legendą o smoku wawelskim, który miał tu mieszkać dawno, dawno temu, pożerał bydło, zagrażał mieszkańcom grodu. Już w XII w. opisuje historię smoka Wincenty Kadłubek, polski kronikarz.
Baszta Pasamoników |
Baszta Stolarzy i Powroźników |
W miejscu nie istniejących już baszt stoją tablice upamiętniające baszty.
Baszta Grzebieniarzy |
Baszta Barchanników |
Baszta Kęsza Karczmarzy |
Baszta Ceklarzy |
Baszta Rymarzy |
Brama Floriańska |
Najstarszą bramą była Brama Rzeźnicza przy ul. Mikołajskiej w obrębie klasztoru na Gródku. Po rozbiorze Polski, kiedy Kraków pod austriackim zaborem należał do Galicji, decyzją cesarza Franciszka II zlikwidowano wiele elementów fortyfikacji miasta.
Na Wawel od strony ul. Kanoniczej można dotrzeć Bramą Herbową lub Bramą Wazów. Do czasu przebudowania przez Austriaków systemu fortyfikacji w XIX w. Brama Wazów była jedyną prowadzącą na Zamek.
Brama Floriańska