Gimnazjum św. Jacka w Krakowie

Cesarsko-Królewskie II Gimnazjum św. Jacka w Krakowie z siedzibą przy ul. Siennej istniało od 1866 roku. Szkoła zajęła wówczas budynki należące do zakonu dominikanów.

Szkoła powstała wcześniej, we wrześniu 1858, początkowo z językiem wykładowym niemieckim, budynek znajdował się wówczas przy ul. Kanoniczej. Szkoła zakończyła działalność w 1950 r.

Cesarsko-Królewskie II Gimnazjum św. Jacka przy ul. Siennej w Krakowie

Absolwentami Gimnazjum św. Jacka w Krakowie byli:

Beigert Ferdynand 

Ks. Ferdynand Beigert (1878-1966) ur. 4 lutego 1878 w Dornbach par. Tarnawiec. Syn Adama Beigerta i Elżbiety Horscht. 

Prof. Tadeusz Ulewicz (ur. 4 sierpnia 1917 w Radomiu) - polski historyk literatury, profesor literatury staropolskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Absolwent Gimnazjum św. Jacka w Krakowie (matura w 1935 roku). Absolwent Studium Filologii Polskiej UJ (1935-1939). Podczas okupacji czynny w tajnym nauczaniu. Od 1945 r. asystent UJ, od 1967 r. profesor, kierownik Zakładu Literatury Staropolskiej i Oświeceniowej. Badacz literatury i kultury staropolskiej z okresu średniowiecza i renesansu. Znawca twórczości Jana Kochanowskiego, redaktor Ruchu Literackiego i Archiwum Literackiego. Autor wielu rozpraw naukowych. Doktor honoris causa uniwersytetów w Mediolanie i w Łodzi.
W kwietniu 2000 r. uhonorowany został Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca za Iter romano-italicum polonorum, czyli o związkach umysłowo-kulturalnych Polski z Włochami. Jest członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Przyjaciel Karola Wojtyły z okresu studiów na filologii polskiej UJ.

***

Linki:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gimnazjum_%C5%9Bw._Jacka_w_Krakowie
Prof. Tadeusz Ulewicz
Beigert Ferdynand

Śladami Jana Kochanowskiego

Zachowały się informacje w księgach Akademii Krakowskiej, że Jan Kochanowski syn Piotra z Sycyny diecezji krakowskiej, w 1544 roku zapłacił trzy grosze wpisowego na poczet edukacji na Wydziale Artium. Brak jednak danych o przebiegu i wyniku studiów. Wiadomo, że w latach 1552-55 Kochanowski studiował w Padwie.

Urodził się w Sycynie, zaledwie 3 km od Ciepielowa (obecnie woj. mazowieckie) w rodzinie Piotra Kochanowskiego h. Korwin i Anny Białaczowskiej h. Odrowąż. Po śmierci rodziców został właścicielem Sycyny. Janowi przypadł również Czarnolas, kuźnica, młyn, karczma oraz stawy rybne na strudze zwanej Grodzką Rzeką.

W latach 1980-1981 na terenie dawnego parku w Sycynie, w pobliżu stawu (ok. 200 m na zachód od drogi nr 79) archeolodzy odkopali pozostałości XIV-wiecznych fundamentów budowli, którą zidentyfikowano jako sycyński dwór Kochanowskich, a więc miejsce urodzenia poety.

18 czerwca 1574 roku Kochanowski osiedlił się na stałe w Czarnolesie. 

W 1575 roku zrezygnował z probostwa zwoleńskiego i ożenił się z Dorotą Podlodowską herbu Janina z Przytyka.

Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. Oddział Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu

Obelisk z popiersiem Jana Kochanowskiego w Czarnolesie w miejscu, gdzie kiedyś rosła ukochana lipa pod którą stworzył wiele swoich utworów.

Jan Kochanowski zmarł 22 sierpnia 1584 roku w Lublinie, mając lat 54.

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Zwoleniu, w którym znajduje się krypta Jana Kochanowskiego.

Epitafia Rodziny Kochanowskich w kościele w Zwoleniu

Marmurowy sarkofag Jana Kochanowskiego w krypcie kościoła w Zwoleniu. Spoczywają tu również szczątki rodziny Kochanowskich oraz Owadowskich spokrewnionych z Kochanowskimi.

W Sycynie, miejscu urodzenia poety, wśród pól stoi kolumna z czerwonego piaskowca zwieńczona czworoboczną głowicą, przypominająca przydrożne kapliczki.

Obelisk ma charakter wotywny, wystawiono go w podzięce Bogu za szczęśliwy powrót spod Chocimia, gdzie w 1621 r. (taka data widnieje na trzonie kolumny) Polacy pod wodzą hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza skutecznie oparli się nawale tureckiej. Uczestnikiem bohaterskiej obrony twierdzy chocimskiej był Mikołaj Kochanowski, bratanek poety Jana. To on ufundował obelisk dla upamiętnienia świetnego zwycięstwa.

Kochanowski posiadał rozległą wiedzę z zakresu literatury antycznej m. in. greckiej, stworzył pierwszy polski dramat 'Odprawa posłów greckich'.  

Pisał fraszki, stworzył ich ok. 300, niektóre z nich znają na pamięć chyba wszyscy Polacy. Nie wszystkie były znane uczniom, jedną z nich jest "Do dziewki"

Nie uciekaj przede mną, dziewko urodziwa,
Z twoją rumianą twarzą moja broda siwa
Zgodzi się znamienicie; patrz, gdy wieniec wiją,
Że pospolicie sadzą przy różej leliją.

Nie uciekaj przede mną, dziewko urodziwa,
Serceć jeszcze niestare, chocia broda siwa;
Choć u mnie broda siwa, jeszczem niezganiony,
Czosnek ma głowę białą, a ogon zielony.

Nie uciekaj, ma rada; wszak wiesz: im kot starszy,
Tym, pospolicie mówią, ogon jego twarszy;
I dąb, choć mieścy przeschnie, choć list na nim płowy
Przedsię stoi potężnie, bo ma korzeń zdrowy.

***

Warto wspomnieć, że badaczem twórczości Jana Kochanowskiego był Mieczysław Emil Hartleb. Napisał "Estetyka Jana Kochanowskiego" 1923, "Nagrobek Urszulki", "Studium o genezie i budowie Trenów" 1927.

Mieczysław Hartleb syn Adama Hartleba i Antoniny Amalii Gołębiowskiej.

Mieczysław urodził się w Zbarażu, ale ojciec w Dornbach par. Tarnawiec. Hartlebowie byli spokrewnieni z moją rodziną. Pochodzili z niemieckich kolonistów osiedlonych za czasów kolonizacji józefińskiej. 

***

Linki:

Jan Kochanowski - Culture.pl

Jan Kochanowski - matura.onet.pl

Jan Kochanowski - Znani Polacy w zasobach AP w Lublinie

Hartlebowie z Tarnawca

Prof. Ludwik Rydygier

Zainteresowałam się sylwetką prof. Ludwika Rydygiera. Dlaczego właśnie Rydygier, Światowej sławy chirurg? 
Ano, z racji prowadzonych badań genealogicznych. Jego syn Antoni, również chirurg ożenił się z Kazimierą Krach, której przodkowie pochodzili z Tarnawca.
Kazimiera była drugą żoną prof. Antoniego Rydygiera. 
Tak więc Ludwik był teściem Kazimiery Krach (1883-1976) córki znanego architekta lwowskiego Jana Kracha i Wilhelminy Milli. 
W 1921 r.państwo Rydygierowie wyemigrowała do Brazylii, gdzie Antoni Rydygier otrzymał tytuł profesora i katedrę chirurgii w Kurytybie. 

Na stonie  http://www.cm.umk.pl/~biblio/ambgb/nr_5.pdf  odnalazłam ciekawą anegdotę dot. prof. Rydygiera. Chciałabym ją przytoczyć, jako przyczynek do portretu prof. Ludwika Rydygiera. 

Było to kilka lat przed I wojną światową. Prof. Ludwik Rydygier kierował Katedrą Chirurgii Uniwersytetu Jagiellonskiego, mieszczącej się przy ul. Kopernika w Krakowie. 

Klinikę w Krakowie miał wizytować arcyksiążę. Kraków był wówczas jednym z większych miast Cesarstwa Austro-Węgierskiego.
Prof. Ludwik Rydygier oczekiwał arcyksięcia w otoczeniu swego zespołu. Po uroczystym powitaniu dostojnika, któremu towarzyszyła wytworna świta, Rydygier zwrócił się do arcyksięcia w następujących słowach: 

- Wasza Cesarska Wysokość! Do tej pory, pomimo moich licznych próśb, nie możemy doczekać się windy i chorzy muszą być wznoszeni na piętro na noszach, co jest dla nich przykre, a dla personelu uciążliwe. Gdyby mogli być przywożeni windą z parteru na piętro i odwrotnie byłoby to godne obecnego postępu techniki.
Pozwoli więc Wasza Cesarska Wysokość, że na jego ręce wniosę prośbę o poparcie u ministra rządu.

Na to arcyksiążę zmieszał się i odparł: 

- Ale Panie tajny Radca dworu! Nie bądźmy za wymagający. Za naszej młodości nie jeździliśmy windami i wszystko było dobrze. I nie narzekaliśmy. Rydygier zrobił się purpurowy i niewiele namyślając się palnął: 

- Wasza Cesarska Wysokość! 
Za naszej młodości chodziliśmy srać za stodołę a dzisiaj już nie wypada! 

Adiutantowi - generałowi wypadł monokl z oka. Asystenci stali zmieszani. 

Przerwał milczenie donośny śmiech arcyksięcia i słowa: 

- Wygrał Pan, Panie tajny Radca dworu. Tu rzeczywiście powinna być winda. 

Nie upłynął nawet miesiąc, jak windę zainstalowano.

***

W spisie Ludności Miasta Krakowa z 1890 roku odnalazłam dane rodziny profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego - Ludwika Rydygiera, który w tym czasie mieszkał przy ul. Kopernika 25/2. Mieszkał na I piętrze, zajmował 10 pokoi, 2 kuchnie. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=66752&dirids=1

http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=66752&dirids=1

Profesor chirurgii, dyrektor Kliniki Chirurgicznej UJ w Krakowie - Ludwik Rydygier ur się 19 VIII 1850r, Dorocin, pow. grudziądzki, Prusy.  
Żona Maria z Borkowskich ur. się 5 XI 1844r (była 6 lat starsza od Ludwika), ur Chełmno, pow. chełmiński, Prusy. 
Razem z nimi mieszkało dwóch synów: Antoni ur. 28 X 1878 Dorocin, i syn Józef ur. 19 II 1892, Dorocin. 
Mieszkał też brat Józef (ur 31 I 1849) z żoną Wandą z Łyskowskich (ur. 16 VI 1854), Wilczewo pow. sztumski, Prusy.
Bratanek Ignacy Rydygier ur. 26 XI 1886, Wałcz Prusy. Mieszkała również zarządczyni domu, bona, nauczycielka, służąca i kucharka.

http://aordycz.blogspot.com/2011/09/polski-sownik-biograficzny.html

Grób prof. L. Rydygiera z krzyżem i tablicąš jest odrestaurowany na alei zasłużonych w kwaterze "Orląt" na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

zobacz blog Jan Krach Królem Kurkowym