August Konstanty hr Krasicki (1873-1946)

Na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, Kwatera: XIB Rząd: 22 Miejsce: 10 znajduje się grób Augusta Konstantego hr. Krasickiego (ur. 19.04.1873 w Bachórcu pow. przemyski - zm. 7.07.1946 w Krakowie).

Razem z Augustem spoczywa jego żona hr Izabela z Wodzickich Krasicka (26.06.1883 - zm. 13.01.1966).

 

 

 

 

***

August Konstanty hr. Krasicki – polski ziemianin, poseł na Sejm Krajowy Galicji, oficer kawalerii Sił Zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej i Legionów Polskich, rotmistrz Wojska Polskiego, działacz społeczny, hodowca roślin.

A. Krasicki zajmował się botaniką. Efektem jego praz badawczych w tym zakresie było wynalezienie odmiany świerka (Picea krasiciana), wyhodowanej przez szkółki w Podzamczu. 

Był prezesem Małopolskiego Tow. Leśnego. W lasach leskich zorganizował rezerwat (ok. 1 ha) przeszło stuletnich sosen Weymutha (Pinus strobus L.). 

Pisywał artykuły do „Roczników Tow. Dendrologicznego”.

Muzeum Ogrodu Botanicznego UJ

W Muzeum Botanicznym i Pracowni Historii Botaniki im. J. Dyakowskiej Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego przechowywane są ryciny roślin - Ikonoteka oraz notatki florystyczne Augusta Konstantego hr. Krasickiego.

„Wiadomości botaniczne”. 41(2), s. 79-81, 1997.

***

August Konstanty Ksawery Edmund Antoni Jan Stanisław Ignacy Krasicki hrabia h. Rogala (ur. 19 kwietnia 1873 w Bachórcu, zm. 7 lipca 1946 w Krakowie). 

Był syn Ignacego Krasickiego (1839–1924) i Elżbiety z hr. Zamoyskich (1846–1916),

wnukiem Augusta Zamoyskiego (1811–1889) oraz Edmunda Krasickiego (1808–1894) i Anieli z domu Brzostowskiej herbu Strzemię (1816–1903).

Jego rodzeństwem byli: Franciszek (1874–1950), Zofia (1878–1965), Róża (1881–1956), Anna (1885–1906), Jan (1888–1892). August Krasicki wyrastał w atmosferze zamku leskiego, który w II połowie XIX wieku był ośrodkiem towarzysko-intelektualnym regionu. Przed każdymi wyborami sejmowymi zjeżdżała tu szlachta sanocka. Krasiccy utrzymywali żywe kontakty z wieloma działaczami patriotycznymi i twórcami kultury. Po ojcu objął w 1903 roku zamek w Lesku, szesnastowieczny zamek, zbudowany w czasach ostatnich Jagiellonów przez ród Kmitów.

Ukończył uniwersytet we Fryburgu i a następnie Akademię Leśną w Tharandt w Saksonii. Rozwinął aktywną działalność społeczną w okolicach swego majątku w Lesku. Przez wiele lat był członkiem Rady Powiatowej pow. leskiego i członkiem oddziału Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego.

Obok kierowania folwarkiem w Posadzie Leskiej i posiadania gruntów w samym Lesku, był również przedsiębiorcą, prowadził gospodarstwo rybne, założył tartak parowy, plantację wikliny koszykarskiej. Jako jeden z pierwszych mieszkańców Leska posiadał w mieście samochód osobowy.

W 1903 r. poślubił Izabelę hr. Wodzicką. Pozostawił synów: Antoniego, Stanisława, Ksawerego, Jana oraz córki: Zofię (żonę Jerzego Garapicha de Sichelburg) i Elżbietę (żonę Ishama Reavis).

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę, od 27 września 1939 przebywał w majątku Gubrynowiczów w Porażu. Sowieci zajęli zamek w Lesku i całkowicie go zdemolowali, zniszczyli cenny księgozbiór, rodowe "srebra", potłukli porcelanę. Ocalałe dokumenty rodzinne i majątkowe Krasickich z Leska przechowuje Archiwum Państwowe w Przemyślu.

W 1934 w Lesku został ustanowiony pomnik (określany jako „Głaz Legionowy” bądź „Kamień Legionistów”) upamiętniający wyruszających w bój o niepodległość ojczyzny z powiatu leskiego w szeregi Legionów Polskich. Na tablicy został wymieniony m.in. August Krasicki.

W 1990 zostało wmurowane epitafium Augusta i Izabeli Krasickich w kościele Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Lesku.

Linki:
August hr Krasicki

Antoni Wyspiański urodził się w Kuryłówce koło Leżajska

Dziadkowie Stanisława Wyspiańskiego przebywali w Kuryłówce koło Leżajska. Skąd się tam wzięli? Był rok 1845. Tutaj, w Kuryłówce babcia Stanisława Wyspiańskiego urodziła syna Antoniego. Był stryjem Stanisława.

Dziadek znanego poety i malarza to Ignacy Jan Wyspiański (1805-1875), babcia to Wiktoria z Gągulskich (1812-1886). 

Dziadkowie, oprócz najstarszego syna Franciszka urodzonego we Lwowie (26 IX 1836 - zm 10 XI 1901 Kraków) - ojca znanego Stanisława mieli jeszcze czterech synów i córkę: 
Teodor Jerzy Ignacy Wincenty (ur. 1 lipca 1838 r. we Lwowie, chrzczony 1 lipca w kościele św. Mikołaja). 
Ludwik Władysław Ignacy (ur.8 grudnia 1840, Chwałowice, par.Pniów),
córka Albina Rozalia (ur. 12 stycznia 1843, Chwałowice par. Pniów -zm. 1931). (Inf o ur Albiny i Ludwika od ‎Jolanta Pałucha-Sikora - fb).
Antoni (ur. 5 maja 1845, Kuryłówka -zm. 1917), urzędnik pocztowy, 
i Bronisław (1854-1924), fotograf zamieszkały w Bochni. 

W Liber Baptisatorum - Kuryłówka Akt 1845/13 jest zapis:

4 maja 1845r w Kuryłówce nr d. 230 urodził się (7 maja został ochrzczony przez ks. Leopolda Lewickiego, proboszcza parafii Tarnawiec) Antoni Bruno Wyspiański, syn Ignacego Wyspiańskiego i Wiktorii z Gągulskich. Akuszerka Wiktoria Szabo z Brzyskiej Woli. Ojciec ekonom w Stajniątkach. 

Chrzestni: Marcin Neusser, Elżbieta Gawlikowska żona Wojciecha Gawlikowskiego, Józefa Acht żona Benedykta Achta, Jan Fellinek, Leokadia Neuser i in.

Metryka chrztu Antoniego Wyspiańskiego ur 4 maja 1845 w Kuryłówce koło Leżajska

W Spisie Ludności Krakowa z 1890 roku (Dz. I str 248/707) odnalazłam adres Antoniego Wyspiańskiego urzędnika (oficyjał pocztowy). Mieszkał przy ul. Wiślnej 12/2 wraz z żoną Walerią (ur 10 IX 1846 w Krakowie), teściową Marią Seidel (ur 14 III 1822 w Krakowie), synem Witoldem (ur. 4 X 1886 w Krakowie). Mieszkała z nimi służąca Julia Polczak.

Witold Wyspiański, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego (geolog), zmarł 30 października 1945 roku i jest pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Witold został patronem istniejącego w latach 1964 - 1991  Technikum Elektrycznego w Dobczycach.

Franciszek Wyspiański, brat w/w Antoniego, a ojciec Stanisława Wyspiańskiego był znanym rzeźbiarzem i fotografem. Nauki pobierał w Oddziale Malarstwa i Rzeźby przy Instytucie Technicznym w Krakowie w pracowni Henryka Kossowskiego. W 1872 r rodzina Wyspiańskich mieszkała w Domu Długosza stojącym na rogu ul. Kanoniczej i Podzamcze. Franciszek, ojciec Stanisława Wyspiańskiego miał tam pracownię rzeźbiarską. 

W Krakowie na ul. Szujskiego 4 stała kapliczka z figurą Matki Boskiej z dzieciątkiem autorstwa Franciszka Wyspiańskiego.

W Ogrodzie Botanicznym w Krakowie znajduje się popiersie powstańca listopadowego, botanika i podróżnika - Józefa Warszewicza dłuta Franciszka Wyspiańskiego. 25 kwietnia 1868 Franciszek Wyspiański poślubił Marię Rogowską.

W Krakowie przy ulicy Krupniczej 22 urodził się 15 stycznia 1869 ich syn Stanisław Wyspiański.  

Kiedy w 1876 roku zmarła matka Maria (z Rogowskich), Stanisława został zabrany na dalsze wychowanie przez szwagierkę, siostrę zmarłej żony – Joannę Stankiewiczową. Franciszek wpadł w alkoholizm i wkrótce, w wyniku interwencji Stankiewiczów (4 stycznia 1892) został umieszczony w Domu Ubogich im. Helclów, gdzie wegetował blisko 10 lat.

Dom Ubogich im. Helclów w Krakowie

Dom Ubogich im. Helclów

Linki powiązane z tematem:
Alma Mater o Wyspiańskich

zobacz też:

Kosciół św Floriana w Krakowie - ślub brał Stanisław Wyspiański	Kościół, w którym został ochrzczony Antoni Wyspiański.

Cudowna Moc Bukietów. Święto Wniebowzięcia NMP. Kraków 2012

15 sierpnia 2012 roku w Święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, nazywane również świętem Matki Boskiej Zielnej odbyła się na Małym Rynku w Krakowie III edycja konkursu „Cudowna moc bukietów”. Konkurs zorganizowany przez  Instytut Dziedzictwa, promował wielowiekową tradycję święcenia  ziół, kwiatów, zbóż, owoców i warzyw zebranych z łąk, sadów i pól.  Honorowy patronat nad projektem objęła Pani Prezydentowa Anna Komorowska
Na konkurs zgłoszono wiele pięknych bukietów, wianuszków i innych kompozycji kwiatowych o walorach nie tylko artystycznych, ale i edukacyjnych. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dodatkowo przygotowano ekspozycję ziół z Krakowskiego Ogrodu Botanicznego z dokładnym opisem nazw, ich właściwości leczniczych i magicznych. 
O roli ziół, olejków aromatycznych przez nie wydzielanych i znaczeniu w medycynie i mikrobiologii pisałam w moim blogu Z Mikrobiologią za Pan Brat i kolejnych postach na temat kolorów i zapachów w mikrobiologii.
Zapachy w mikrobiologii olejek oreganowy

Ogród Roślin Leczniczych UJ

zobacz też:

Święto Wniebowzięcia NMP (Matki Bożej Zielnej). Odpust Matki Bożej Zielnej w Leżajsku

Odpusty

Collegium Śniadeckiego UJ. Ogród Botaniczny

Collegium Śniadeckiego UJ przy ul. Kopernika 27 jest siedzibą Instytutu Botaniki UJ. 
Mieści się w dawnej willi podmiejskiej z XVI w. przebudowanej u schyłku XVIII w. na Obserwatorium Astronomiczne  (założone przez Jana Śniadeckiego profesora matematyki i astronomii Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie kojarzy mi się głównie z okresem studenckim, nie tylko z zajęciami z systematyki roślin, egzaminem z tego przedmiotu u prof. Jana Kornasia*, ale też ze spacerami po alejkach wysadzonych niezwykle rzadkimi okazami krzewów, kwiatów.  
Ogród założony w 1783 roku dorobił się pięknej kolekcji rzadkich okazów, populacji roślin zagrożonych wyginięciem, chronionych, dzięki czemu pełnił funkcję dydaktyczną i naukową. Korzystając z opisu roślin po łacinie i po polsku można było łatwiej przyswoić sobie nazewnictwo kwiatów, bylin, krzewinek etc 

Kwitnąca magnolia w Ogrodzie Botanicznym. Z tyłu Klinika Ginekologii UJ.

Hiacynty

Arabis caucasica Schlecht. Gęsiówka kaukaska. Europa, Iran

Magnolia pośrednia

Ogród mieści się   z tyłu obecnego Muzeum Ogrodu Botanicznego i Pracowni Historii Botaniki im. Jadwigi Dyakowskiej.  Warto odwiedzić ze względu na ciekawe okazy kaktusów, orchidei, storczyków w szklarni tropikalnej, palmiarni i alpinarium.

Linki:

Magnolia
Ogród Botaniczny UJ

Ogród Botaniczny UJ w Krakowie
Tygodnik Ilustrowany 1865

* Jan Kornaś (1923-1994)  fitogeograf, systematyk, pteridolog, profesor UJ, dyrektor Instytutu Botaniki UJ, badacz szaty roślinnej Polski, Europy i Afryki, autor m.in. opracowań: Charakterystyka geobotaniczna Gorców (1955), Distribution and ecology of the pteridophytes in Zambia (1979), Atlas of distribution of pteridophytes in Rwanda (Central Africa) (1993, wraz z K.A. Nowakiem, M. Matyjaszkiewicz) oraz podręcznika Geografia roślin (wyd. 1-1986, wyd. 2-2002, wraz z żoną Anną Medwecką-Kornaś  profesorem UJ). W czasie pobytu w Afryce (Zambia 1971-1973, Nigeria 1977-1978) zgromadził (wraz z A. Medwecką-Kornaś) zbiory zielnikowe (ok. 7000 arkuszy) oraz eksponaty muzealne.

zobacz też:
Magnoliowe miasteczko Leżajsk