Spacerkiem po Krakowie: Maciej Miezian o fenomenie Piwnicy pod Baranami

piątek, 23 września 2016

Maciej Miezian o fenomenie Piwnicy pod Baranami

Na spotkaniu w Pałacu Krzysztofory Maciej Miezian - historyk sztuki, publicysta, pracownik Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Oddział Dzieje Nowej Huty w bardzo interesujący sposób opowiadał o historii Piwnicy pod Baranami. Nakreślił subiektywny portret Piotra Skrzyneckiego związanego z Piwnicą pod Baranami.

Scena kabaretowa Piwnicy pod Baranami znajdująca się w Pałacu Potockich "Pod Baranami"powstała w 1956 roku, dokładnie 60 lat temu.

Piotr Skrzynecki konferansjerem został przypadkiem, w zastępstwie za chorego kolegę.

Piotr Skrzynecki nie miał zameldowania w Krakowie, przez jakiś czas mieszkał w przytulisku. Piotr mieszkał też przy ul. Worcella 7. Kiedy jeszcze studiował w latach 50. ub. wieku historię sztuki pod kierunkiem Karola Estreichera na Uniwersytecie Jagiellońskim, waletował w akademiku krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Akademika, który znajdował się przy placu targowym przy ul. Dzierżyńskiego, obecnie ul. Lea pilnował niejaki Zasada.

Piotr Skrzynecki charakterystycznie się ubierał, nosił czarny kapelusz z piórkiem, pelerynę, udawał menela, prostego człowieka, ale w rzeczywistości pochodził z dobrej, bogatej, żydowskiej rodziny, ojciec był pułkownikiem, dowódcą 7. Pułku Piechoty, matka Magdalena Endelman. Kulturalny, oczytany i elokwentny. Wielka osobowość, tytan pracy, świetny organizator, negocjator, inicjator ciekawych pomysłów. To on organizował bale, pochody, Wjazd Jana Sobieskiego, Wjazd księcia Józefa Poniatowskiego, uroczystość Kraszewskiego w Sukiennicach.

Piwnica to ciekawi ludzie, kabaret, piosenki poetyckie, niespotykany klimat, z czasem stała się prawdziwą instytucją. Piwnica to idealne miejsce na debiut. Spora część artystów działających w Piwnicy z czasem wyjechała robić karierę do stolicy.

Piwnica pod Baranami różniła się od innym polskich kabaretów. Szczególną rolę odegrała w stanie wojennym, ukazując absurdy życia tamtych czasów.

W filmie 'Ostatni dzwonek' występowali aktorzy Piwnicy.

Z Piwnicą związani byli psychiatrzy m. in. Antoni Kępiński urodzony na Kresach, absolwent Gimnazjum Nowodworskiego w Krakowie, absolwent UJ.

Z Piwnicą pod Baranami związany był prof. Andrzej Szczeklik, kardiolog kierujący Kliniką Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Piotr Skrzynecki jego wieloletnim przyjacielem oraz pacjentem przez prawie 20 lat. Po śmierci Piotra Skrzyneckiego (zm. 27 kwietnia 1997) prof. Szczeklik ufundował mu pomnik z brązu. Pomnik odsłonięto 27 listopada 1998 roku przed Kliniką na Kazimierzu, przy ul. Skawińskiej 8.

Przedstawia dwoje ludzi-akrobatów. Mężczyznę stojącego na ruchomych klockach, na którego prawym ramieniu stoi kobieta, unosząca w górę ręce. W wyciągniętej, dla równowagi, lewej ręce mężczyzna trzyma dzwonek, nieodłączny atrybut Piotra Skrzyneckiego. Na postumencie znajduje się napis Pamięci Piotra Skrzyneckiego.

Drugi pomnik Piotra znajduje się przy kawiarni Vis a Vis w Rynku Głównym.

Z Piwnicą związani byli również: Ewa Demarczyk, Zygmunt Konieczny, Wiesław Dymny, Krzysztof Litwin, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Halina Wyrodek, Zbigniew Preissner, Leszek Długosz, Grzegorz Turnau, Jacek Wójcicki, Anna Szałapak, Konrad Mastyło.